GIS و کارتوگرافی

جی آی اس(GIS)

جی آی اس (Geographic information system)  یا سیستم اطلاعات جغرافیای، سیستمی است که با استفاده از آن، کلیه اطلاعات جمع‌آوری شده، به صورت لایه لایه تولید می شود و پس از تفکیک و کنترل داده‌ها  در جی آی اس، کلیه اطلاعات توصیفی و مکانی مورد نیاز وارد سیستم می‌شود. همچنین با GIS علاوه بر دسترسی صحیح و سریع به داده‌های مورد نیاز در یک حجم وسیع، امکان ارائه و به تصویرکشیدن اطلاعات مکانی و موضوعی در قالب نقشه، جدول و نمودار وجود دارد. گسترش روز افزون شبکه کاربران جی آی اس از جمله نکات اساسی است که می تواند به قابلیت‌ها و توانایی‌های جی آی اس بیفزاید.

  GISیا سامانۀ اطلاعات جغرافيايی برای جمع آوری و تجزيه و تحليل كليۀ اطلاعاتی كه به نحوی با موقعيت جغرافيايی در ارتباط هستند به كار گرفته مي شوند. اين اطلاعات ممكن است به صورت نقشه، جداولی از داده ها و يا فهرست هايی از اسامی يا آدرس ها باشند و كار كردن با اين حجم زياد داده ها با روش‌های معمول و غير كامپيوتری بسيار مشكل و وقت گير و در بعضي موارد حتی غير ممكن است. اما با کمک  GIS می توان به راحتی انواع پردازش ها و تجزيه و تحليل ها را با صرفه جويی در هزينه و زمان انجام داد.

به طور کلی سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) یک سیستم کامپیوتر مبنا می باشد که به عنوان مجموعه ای  از سخت افزار، نرم افزار، اطلاعات جغرافیایی، نیروی انسانی و مدل‌های پردازش داده و  به منظور تولید، ذخیره سازی، نمایش، بازاریابی، پردازش، بهنگام رسانی و... اطلاعات جغرافیایی مربوط به عوارض و پدیده های مختلف، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تفاوت GIS و کارتوگرافی

كارتوگرافی نقشه ها را به طور اتوماتيک ذخيره می كند اما GIS توانايی تركيب كردن داده هاست. قابليت اصلی سيستم های كارتوگرافی ايجاد نقشه هايی است كه به صورت رقومی در كامپيوتر ذخيره می شوند. اما اطلاعاتی كه از تركيب لايه های مختلفی از داده ها به روشهای مختلف و با ديدگاه های مختلف بدست می آيند عملكرد اساسی يك GIS است.

شما در سیستم  جی آی اس می توانید به دلخواه لایه های کاربردی خود را بر روی هم قرار داده و با توجه به نیازهای هر منطقه یا كشور در بخش های مختلف (مانند مطالعات زیست محیطی، خدمات ایمنی شهری، مدیریت حمل و نقل و ترافیك شهری، مدیریت كاربری اراضی، خدمات بانكی، مطالعات جمعیتی و مدیریت تأسیسات شهری مثل برق، آب، گاز، و..) از آن استفاده کنید.

وظایف اصلیGIS یا  سیستم اطلاعات جغرافیایی

یک سیستم اطلاعات جغرافیایی ( GIS)، اصولاً  فعالیت های اصلی زیر را شامل می‌شود‌:
• ورود اطلاعات
• دستکاری و ویرایش اطلاعات
• مدیریت اطلاعات
• پرسش و پاسخ و تجربه و تحلیل اطلاعات
• نمایش اطلاعات

دلا‌یل استفاده از GIS

1 - پاسخگوئی به نیاز کاربران در کلیه زمینه ها.
2 - ساماندهی و افزایش بهره وری از منابع موجود.
3 -بهینه سازی سرمایه گذاری ها و برنامه ریزی ها.
4- ابزاری مفید در جهت تصمیم گیری مدیران.
5 - سرعت و دقت کار.
6 - تعیین قابلیت‌ها ی توسعه در مناطق و مکانهای مختلف.

کارتوگرافی

در واقع کارتوگرافی علم و هنر تهیه نقشه است که ژئودزی، عملیات زمینی، فتو گرامتری ترسیم و چاپ از جمله مراحل تهیه نقشه هستند. البته در یک تعریف بهتر، مراحل بعد از برداشت زمینی و فتوگرامتری را که همان ترسیم و چاپ نقشه  است، کارتوگرافی می گویند که در نهایت به معنی نقشه نگاری می شود.

کارتوگرافی (Cartograph) از لغات زیر تشکیل شده است:

۱-  Car ياCartogram  به معنی نقشه (آماري جغرافيايي)

۲- graphy  به معني ترسيم كردن

پنج اصل که در کارتوگرافی باید برای تهیه نقشه از آن پیروی کنید:

۱ -مقياس (Scale)

۲- سيستم تصوير (Map Projection)

۳ -جنراليزه  (Generalization)

۴ -طراحي  (Design) 

۵ - ترسيم و توليد (Map Produce)

طبقه بندی نقشه در کارتوگرافی بر اساس اهداف تهیه نقشه

اهداف تهیه نقشه بسیار متنوع و متفاوت است که به طور کلی نقشه در کارتوگرافی به سه دسته تقسیم می شوند که شامل:

1- نقشه های عمومی   General Map

نقشه هایی که شامل عوارض طبیعی مانند قله،دره،گردنه و...و عوارض مصنوعی که توسط بشر ساخته شده اند، مانند جاده ،پل و.... در منطقه مورد مطالعه می باشند را نقشه های عمومی در کارتوگرافی می گویند.

2- نقشه های ویژه   Special Map

نقشه های ویژه در حقیقت همان نقشه های توپوگرافی، به علاوه یک سری اطلاعات جدید و محدوده مربوطه هستند. نقشه های کاداستر، دریانوردی، زمین شناسی، توریستی یا جازبه ای از انواع نقشه های ویژه در کارتوگرافی هستند.

3- نقشه های موضوعی  Thematic Map 

نقشه های موضوعی در کارتوگرافی به دو صورت اصلی یعنی کمی و کیفی تهیه می شوند و بر اساس یک سری ویژگی های مختلف به چهار دسته تقسیم می شوند که شامل نقشه های مکانی، تصویری، الگو ودینامیک می شود.

در زمینه نقشه در جی آی اس و کارتوگرافی شرکت طرح گراد سپاهان از بهترین شرکت های نقشه برداری است و این فعالیت یکی از فعالیت های بارز این شرکت می باشد.